İndirimli Kurumlar Vergisi Nedir?
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması, Türkiye’de belirli yatırımların teşvik edilmesi amacıyla 28 Şubat 2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/A maddesiyle getirilmiştir. Bu uygulama, teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için, kazançların belirli bir kısmına daha düşük bir kurumlar vergisi oranı uygulanmasını sağlar. Amaç, stratejik sektörlerdeki yatırımları artırmak ve bölgesel kalkınmayı desteklemektir.
Kimler Yararlanabilir?
İndirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanabilmek için yatırım teşvik belgesi sahibi olmak gereklidir. Ancak, finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ve iş ortaklıkları bu uygulamadan yararlanamazlar. Aynı şekilde, Yap-İşlet ve Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılan yatırımlar da indirimli vergi oranı uygulamasından faydalanamaz.
Yatırıma Katkı Tutarı Nedir?
Yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla Devletin karşılayacağı yatırım tutarını ifade eder. Bu tutar, yapılan yatırımın toplam tutarına oranlanarak hesaplanır ve teşvik belgesinde belirtilen katkı oranına göre belirlenir.
Yatırıma Katkı Tutarının Hesaplanması
Örneğin, (A) A.Ş.’nin 2023 yılında aldığı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımının toplam tutarı 5.000.000 TL ve yatırıma katkı oranı %30 olsun. Bu durumda, toplam yatırıma katkı tutarı 1.500.000 TL olarak hesaplanır. Bu tutarın %80’i yatırım döneminde, %20’si ise işletme döneminde kullanılabilir. İndirimli kurumlar vergisi oranı %80 olarak uygulanacaksa, bu durumda (A) A.Ş. için geçerli kurumlar vergisi oranı %5 olacaktır.
İndirimli Kurumlar Vergisi Oranının Uygulanması
Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar için de indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir. Ancak bu uygulama, teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlarla sınırlı değildir. Mükellef, aynı zamanda diğer faaliyetlerden elde ettiği kazançlar üzerinden de indirimli kurumlar vergisinden faydalanabilir.
Örnek Uygulama
Bir örnekle açıklayacak olursak, (B) A.Ş.’nin 2022 yılında aldığı bir yatırım teşvik belgesi kapsamında toplam 20.000.000 TL’lik yatırım yaptığını varsayalım. Bu yatırım için yatırıma katkı oranı %40 ve vergi indirim oranı %80 olarak belirlenmiş olsun. Mükellef, yatırım döneminde 6.400.000 TL’lik yatırıma katkı tutarından yararlanabilir. Bu durumda, mükellefin diğer faaliyetlerden elde ettiği kazançlara da bu oranlar üzerinden indirimli kurumlar vergisi uygulanacaktır.
Denetimlerde Dikkat Edilen Hususlar
Denetimlerde, teşvik belgelerinin ve bu belgeler üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarlarının doğru ve eksiksiz olarak uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir. Ayrıca, teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların fiilen gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, yapılan harcamaların belgelenmesi ve bu harcamalara karşılık alınan vergi avantajlarının doğru şekilde hesaplanıp hesaplanmadığı denetimlerde önemli bir yer tutar.
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması, doğru yönetildiğinde işletmeler için büyük avantajlar sunar. Ancak bu avantajlardan yararlanabilmek için yasal düzenlemelere tam uyum sağlamak ve gerekli belgeleri titizlikle tutmak gereklidir.